Λιθογραφία (εικόνα) του Αγίου Κυρίλλου, Πατριάρχη Αλεξάνδρειας, παλαιωμένη σε ξύλο πεύκου με τρέσες.

Ο Άγιος Κύριλλος γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 375 μ.Χ. και καταγόταν από εύπορη οικογένεια. Ο θείος του Θεόφιλος, αρχιεπίσκοπος Αλεξανδρείας, φρόντισε για την μόρφωση του Αγίου και του δίδαξε την Αγία Γραφή, την οποία ο Κύριλλος χειριζόταν με αξιοθαύμαστο τρόπο. Φοίτησε στην περίφημη Κατηχητική Σχολή και σε ηλικία 18 ετών μετέβη στη Μονή του Αγίου Μακαρίου, όπου ασκήτεψε για πέντε χρόνια. Επιστρέφοντας στη γενέτειρά του, έθεσε τον εαυτό του στην υπηρεσία της Εκκλησίας. Όταν απεβίωσε ο Θεόφιλος, χειροτονήθηκε αρχιεπίσκοπος στη θέση του και εργάσθηκε με ζήλο για την καταπολέμηση της ειδωλολατρίας και των αιρέσεων. Αντιμετώπισε με σθένος την αίρεση του Μονοφυσιτισμού στην οποία πρωτοστάτησε ο αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινούπολης Νεστόριος. Υπήρξε κεντρική μορφή της Οικουμενικής Συνόδου που έλαβε χώρα στην Έφεσο το 431 μ.Χ., η οποία καταδίκασε τον Νεστόριο και τον καθαίρεσε από τον πατριαρχικό θώκο.

Ο Κύριλλος, έχοντας ολοκληρώσει το έργο του, εκοιμήθη εν ειρήνη στις 9 Ιουνίου του 444 μ.Χ. Τιμήθηκε μετά από σύντομο χρονικό διάστημα ως άγιος και εγκωμιάσθηκε ως «φωστήρας του κόσμου», «ανίκητος υπέρμαχος της Ορθοδοξίας» και «Σφραγίς των Πατέρων». Η μνήμη του τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 9 Ιουνίου και μαζί με τον προκάτοχό του Άγιο Αθανάσιο στις 18 Ιανουαρίου. Απότμημα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Κυρίλλου βρίσκεται στη Μονή Μεγάλου Σπηλαίου Καλαβρύτων.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ.

Ἀρεθουσίων ὁ σοφὸς Ποιμενάρχης, ὑπὲρ Χριστοῦ Μᾶρκε στερρῶς ἠνωνίσω, ἐν τὴ Φοινίκη δὲ ὢ Κύριλλε Διάκονε, Μάρτυς ὤφθης ἔνθεος, καὶ ἐν Γάζῃ τὴ πόλει, ἅμα καὶ Ἀσκάλωνι, Ἱερεῖς θεοφόροι, μετὰ Γυναίων ἤθλησον σεμνῶν, οὖς ὡς ὀπλίτας, Χριστοῦ μακαρίσωμεν.