Λιθογραφία (εικόνα) του Αγίου Νικολάου Πλανά παλαιωμένη σε ξύλο πεύκου με τρέσες.

Ο Άγιος Νικόλαος ο Πλανάς γεννήθηκε το 1851 μ.Χ. στη Νάξο από πλούσια αλλά και ευσεβή χριστιανική οικογένεια. Ήταν γιος του Ιωάννη Πλανά και της Αυγουστίνας Μελισσουργού. Ο Νικόλαος μεγάλωσε σε χριστιανικό περιβάλλον και έμαθε τα πρώτα γράμματα από τον παππού του, τον ιερέα Γεώργιο Μελισσουργό. Σε ηλικία 14 ετών και αφού έμεινε ορφανός από πατέρα, μετέβη στην Αθήνα μαζί με την μητέρα του και την αδελφή του. Στα 17 του παντρεύτηκε την Ελένη Προβελέγγιου και απέκτησε μαζί της έναν γιο, τον Γιαννάκη. Ο Νικόλαος ατύχησε να μείνει χήρος νωρίς και μεγάλωσε μόνος του το παιδί του.

Μετά τον θάνατο της γυναίκας του, ο Άγιος αφοσιώθηκε στο Θεό και στην Εκκλησία. Αρχικά, χειροτονείται διάκονος στο ναό Μεταμορφώσεως της Πλάκας και αργότερα, το 1884 μ.Χ., χειροτονείται Πρεσβύτερος στο εκκλησάκι του Αγίου Ελισσαίου στο Μοναστηράκι. Ο Νικόλαος διακρινόταν για την απλότητα, την ταπεινότητα και τον λιτό του βίο. Βοηθούσε τους φτωχούς συνανθρώπους του και τα θαύματα που επιτέλεσε ήταν αμέτρητα. Σε ηλικία 82 ετών ο Άγιος παρέδωσε τη ψυχή του στον Κύριο και κηδεύτηκε παρουσία χιλιάδων πιστών και χοροστατούντος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσοστόμου.

Η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία εορτάζει τη μνήμη του στις 2 Μαρτίου εκάστου έτους.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Τᾶς τοῦ πλάνου παγίδας ἐκφυγῶν, ἱερώτατε, ἀπλανῶς ἐπορεύθης διὰ βίου, πατὴρ ἠμῶν, Νικόλαε ἀοίδιμε Πλανᾶ, οὐράνια χαρίσματα λαβῶν, ἀγρυπνίαις καὶ νηστείαις, ἱερουργῶν ὁσίως τῷ Κυρίῳ σου. Ὅνπερ καθικετεύων ἐκτενῶς, Νάξιον ἱεράτευμα, πρέσβευε δωρηθῆναι καὶ ἠμὶν τὸ θεῖον ἔλεος.