Λιθογραφία (εικόνα) της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού παλαιωμένη σε ξύλο πεύκου με τρέσες.

Το 326 μ.Χ. η Αγία Ελένη μετέβη στους Αγίους Τόπους και πραγματοποίησε ανασκαφές για την ανεύρεση του Σταυρού πάνω στον οποίο μαρτύρησε ο Ιησούς Χριστός. Σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, στο μέρος που βρέθηκε ο Τίμιος Σταυρός είχε φυτρώσει το αρωματικό φυτό βασιλικός. Μετά την εύρεση του Σταυρού, ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Μακάριος τον τοποθέτησε στον Ιερό Ναό της Αναστάσεως στις 14 Σεπτεμβρίου του 335 μ.Χ.

Η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού είναι μεγάλη δεσποτική εορτή της Χριστιανοσύνης που τιμάται από την Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία κάθε χρόνο στις 14 Σεπτεμβρίου.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος α’.

Σῶσον Κύριε τὸν λαόν σου καὶ εὐλόγησον τὴν κληρονομίαν σου, νίκας τοῖς Βασιλεῦσι κατὰ βαρβάρων δωρούμενος καὶ τὸ σὸν φυλάττων διὰ τοῦ Σταυροῦ σου πολίτευμα.