Ακριβές αντίγραφό της εικόνας της Παναγίας Γερόντισσας. Η επιφανειακή επεξεργασία με ασήμι 999° (με τη μέθοδο pvd) του μεταλλικού καλύμματος, από κοινού με την ειδική διαδικασία εκτύπωσης της ιερής εικόνας καθώς και η φροντίδα που είναι αφιερωμένη στις μικρότερες λεπτομέρειες εγγυώνται το αναλλοίωτο και την διάρκεια με την πάροδο του χρόνου.

Διαστάσεις εικόνας: 5 x 11 εκ.

Η Παναγία η Γερόντισσα είναι η εφέστια εικόνα της Ιεράς Μονής Παντοκράτορος του Αγίου Όρους και βρίσκεται στον αριστερό κίονα του καθολικού της Μονής. Στην εικόνα αυτή η Παναγία αναπαριστάτε όρθια σε στάση δέησης με μεγάλη γλυκύτητα και ωραιότητα στα χαρακτηριστικά της. Η εικόνα αυτή είναι δωρεά του Αυτοκράτορα Αλεξίου Κομνηνού του Α’ και είναι αντίγραφο ψηφιδωτής εικόνας της Παναγίας της Γοργοεπηκόου της Ιεράς Μονής Παντοκράτορος Κωνσταντινουπόλεως.

Η εικόνα θεωρείται θαυματουργή! Ακόμα και το όνομα της «Γερόντισσα» οφείλετε σε ένα θαύμα: Κάποτε ένας ευσεβής γέροντας της Ιεράς Μονής ήταν βαριά άρρωστος και η ώρα της κοιμήσεως του πλησίαζε. Ο ίδιος προετοιμαζόταν με προσευχή για την ώρα αυτή και ο Κύριος μας του αποκάλυψε την ακριβή ώρα του θανάτου. Τότε αυτός κάλεσε τον ιερέα της Μονής να τον κοινωνήσει, αφού η ώρα του είχε πλησιάσει. Όμως ο ιερέας αργούσε και ο άρρωστος γέροντας θα πέθαινε χωρίς να κοινωνήσει, παρά την θαυματουργή αποκάλυψη. Τότε από την εικόνα της Παναγίας ακούστηκε μια βροντερή φωνή να ρωτά τον ιερέα γιατί δεν κάνει υπακοή στον μελλοθάνατο γέροντα. Ο ιερέας ακούγοντας την φωνή της Παναγιάς έντρομος έσπευσε να κοινωνήσει τον γέροντα, ο οποίος μετά από λίγο εκοιμήθει. Έκτοτε καλούν την εικόνα αυτή «Γερόντισσα» αφού μεσολάβησε για την εκπλήρωση της τελευταίας επιθυμίας του ευσεβούς γέροντα!

Η παράδοση αναφέρει και άλλα θαυματουργά γεγονότα που συνέβησαν: Η Ι. Μ. Παντοκράτορος είχε σχεδιαστεί να γίνει σε διαφορετικό σημείο από αυτό που βρίσκεται σήμερα. Όμως κατά την διάρκεια της κατασκευής της τα εργαλεία των οικοδόμων εξαφανίζονταν μυστηριωδώς και εμφανίζονταν σε άλλο σημείο μαζί με την εικόνα της Παναγίας! Τότε όλοι κατάλαβαν πως το θέλημα της Παναγίας ήταν να χτιστεί το μοναστήρι στο σημείο αυτό, όπως και έγινε! Σε μια επιδρομή αλλόθρησκων Σαρακηνών στην μονή, ο αρχηγός τους πήρε την εικόνα της Παναγίας της Γερόντισσας και προσπάθησε να την κόψει σε μικρά κομμάτια για την κάνει προσανάμματα για την πίπα του. Τότε όμως έχασε αμέσως την όραση του και οι έντρομοι σύντροφοί του έριξαν την ιερή εικόνα σε ένα πηγάδι. Μετά από πολλά χρόνια ο άπιστος Σαρακηνός την ώρα του θανάτου υπέφερε τόσο, που παρήγγειλε στους οικείους του να πάνε στο Άγιο Όρος και να βγάλουν την εικόνα από το πηγάδι πράγμα το οποίο και έγινε!

Στην σημερινή της μορφή η εικόνα της Παναγίας της Γερόντισσας είναι καλυμμένη με αργυρό «πουκάμισο» στο οποίο απεικονίζεται κάτω αριστερά και ένα πιθάρι, σε ανάμνηση ενός ακόμη μεγάλου θαύματος που έγινε τον 17ο αιώνα: Ήταν μια δύσκολη χρονιά για την Ι. Μ. Παντοκράτορος με πολλές ελλείψεις σε αγαθά, αλλά κυρίως σε λάδι. Πολλοί μοναχοί, μην αντέχοντας την πείνα, εγκατέλειπαν την μονή. Ο ηγούμενος, βλέποντας το μεγάλο πρόβλημα που είχε δημιουργηθεί προσευχήθηκε στην Παναγία, ζητώντας της βοήθεια. Μετά τις θερμές προσευχές του ηγουμένου, ένα πρωί είδαν από την πόρτα της αποθήκης όπου φυλάσσονταν άδεια πιθάρια να ρέει λάδι! Άνοιξαν τότε την πόρτα και είδαν από ένα πιθάρι να ξεχειλίζει το λάδι με το οποίο γέμισαν όλα τα πιθάρια και κατάφεραν να αντιμετωπίσουν τον λιμό! Το πιθάρι αυτό σώζετε ως κειμήλιο μέχρι σήμερα.

Η Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου της Γεροντίσσης τιμάται από την Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία στις 2 Δεκεμβρίου εκάστου έτους.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.

Ὡς Μήτηρ φιλεύσπλαγχνος, Χριστοῦ τοῦ πάντων Θεοῦ, Γερόντισσα πέφηνας, ἐν συμπαθείᾳ πολλῇ, ἡμῶν Ἀειπάρθενε. Ὅθεν ὑπὸ τὴν σκέπην τῆς θερμῆς σου πρεσβείας, σπεύδοντες καθ’ ἑκάστην, εὐλαβῶς σοι βοῶμεν· Χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ.