Λιθογραφία (εικόνα) του Αγίου Ελευθερίου του Ιερομάρτυρα παλαιωμένη σε ξύλο πεύκου με τρέσες.

Ο Άγιος Ελευθέριος γεννήθηκε στη Ρώμη τον 2ο αιώνα μ.Χ. από εύπορους γονείς. Σε πολύ μικρή ηλικία έμεινε ορφανός από πατέρα και η χριστιανή μητέρα του, ονόματι Ανθία, του έδωσε χριστιανική ανατροφή και τον έστειλε στον επίσκοπο Ρώμης Ανίκητο για να τον εκπαιδεύσει. Ο Ανίκητος βλέποντας τον ενάρετο βίο του Ελευθερίου τον χειροτόνησε διάκονο και έπειτα επίσκοπο Ιλλυρικού, σε ηλικία μόλις 20 ετών.

Η δράση του Αγίου στην Ιλλυρία εξόργισε τον αυτοκράτορα Σεπτίμιο Σεβήρο, ο οποίος διέταξε τη σύλληψή του. Ο Ελευθέριος υπέστη φρικτά βασανιστήρια, όμως παρέμεινε ακλόνητος στην χριστιανική πίστη. Κατά την διάρκεια του μαρτυρίου του πολλοί άνθρωποι πίστεψαν στον αληθινό Θεό. Εν τέλει, αποκεφαλίστηκε μαζί με την μητέρα του Ανθία. Θεωρείται προστάτης των εγκύων γυναικών. Η μνήμη του τιμάται στις 15 Δεκεμβρίου εκάστου έτους.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον λόγον.

Φερωνύμῳ σου κλήσει καλλωπιζόμενος, ἐλευθερίαν παρέχεις καὶ ἀπολύτρωσιν, τοῖς προσκάμνουσι δεινῶς, ποικίλας θλίψεσιν, Ἐλευθέριε σοφέ, ἱερῶν καλλονή, Μαρτύρων ἡ ὡραιότης· διὸ μὴ παύσῃ βραβεύων, ἀναψυχὴν τοῖς σὲ γαιρέρουσι.