Χρυσοτυπία (εικόνα) της Παναγίας Άξιον Εστί (Πρωτάτο Αγίου Όρους) με φύλλο χρυσού σε ξύλο αγιογραφίας με τρέσες.

Διαστάσεις εικόνας: 26x21εκ.

Σύμφωνα με τον Δωρόθεο Μοναχό στο βιβλίο του "ΤΟ ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ" η ιστορία της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας Άξιον Εστί είναι η εξής:

Το Σάββατο 10 Ιουνίου του 982, ο Αρχάγγελος Γαβριήλ φιλοξενείτε ως μοναχός στο Παντοκρατορίνο κελλί Κοίμησις της Θεοτόκου. Στην ακολουθία του όρθου της Κυριακής ο υποτακτικός του κελλίου και ο Αρχάγγελος, αφού συνέψαλαν την όλη ακολουθία έφτασαν και στην Θ΄ ωδή, όπου σε κάθε μεγαλυνάριο της Θεοτόκου (βλ. Λουκ. α 46 - 55) επισυνάπτεται ο ειρμός του Κοσμά "Την τιμιωτέραν...". Πριν όμως από τον ειρμό ο Γαβριήλ προσαρμόζει το προΰνμιο "Άξιον εστίν..." , ενώ ο υποτακτικός μένει εκστατικός από την αρχαγγελική φωνή με τα πρωτάκουστα για το Άγιο Όρος λόγια. Στη συνέχεια ο Γαβριήλ, κατά παράκληση του υποτακτικού, γράφει με το δάχτυλό του τον ύμνο επάνω σε λίθινη πλάκα και γίνεται άφαντος...

...Η ιερά εικόνα μπροστά στην οποία συντελέσθηκε το θαύμα, μεταφέρθηκε από το κελλί εκείνο στο Πρωτάτο, όπου και βρίσκεται μέχρι σήμερα. Η καλυμμένη με χιτώνα αργυρόχρυσο εικόνα αυτή του "Άξιον εστί" της Βρεφοκρατούσης θεωρείται η κοινή εφέστια εικόνα του Αγίου Όρους και με αυτήν γίνεται η μεγάλη λιτανεία της Λαμπροδευτέρας.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.

Πατέρων ἀθροίσθητε, πασὰ τοῦ Ἄθω πληθύς, πιστῶς ἑορτάζοντες, σήμερον χαίροντες, καὶ φαιδρῶς ἀλαλάζοντες, πάντες ἐν εὐφροσύνῃ, τοῦ Θεοῦ γὰρ ἡ Μήτηρ, νῦν παρὰ τοῦ Ἀγγέλου, παραδόξως ὑμνεῖται διὸ ὡς Θεοτόκον ἀεὶ ταύτην δοξάζομεν.