Λιθογραφία (εικόνα) της Ζωοδόχου Πηγής παλαιωμένη σε ξύλο πεύκου με τρέσες.

Η Θεομητορική εορτή της Ζωοδόχου Πηγής καθιερώθηκε τον 19ο αιώνα ως επέτειος των εγκαινίων του ιερού ναού που κτίστηκε προς τιμήν της Παναγίας της Ζωοδόχου Πηγής στο Μπαλουκλή της Κωνσταντινούπολης. Ο αυτοκράτορας Λέων ο Μέγας, το έτος 474 μ.Χ., ανήγειρε προς τιμήν της Θεοτόκου ναό εξαιρετικού κάλλους. Ο ναός βρισκόταν κοντά σε μία πηγή, της οποίας το ιαματικό νερό είχε θεραπεύσει πολλούς ανθρώπους, μεταξύ αυτών και τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό.

Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, η Ζωοδόχος Πηγή κατεδαφίστηκε και τα υλικά της χρησιμοποιήθηκαν για την ανέγερση του οθωμανικού τεμένους του Σουλτάν Βαγιαζίτ. Το έτος 1835 μ.Χ., ο πατριάρχης Κωνστάντιος Β’ πραγματοποίησε τα εγκαίνια του νέου ναού. Η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία εορτάζει τη Ζωοδόχο Πηγή κάθε χρόνο την Παρασκευή της Διακαινησίμου Εβδομάδας, πέντε ημέρες μετά το Άγιο Πάσχα.

Ἀπολυτίκιον

Ήχος α'.

Ο ναός σου Θεοτόκε ανεδείχθη παράδεισος, ως ποταμούς αειζώους αναβλύζων ιάματα ώ προσερχόμενοι πιστώς, ως Ζωοδόχου εκ Πηγής, ρώσιν αντλούμεν, και ζωήν την αιώνιον, πρεσβεύεις γαρ συ τω εκ σου τεχθέντι, Σωτήρι Χριστώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.