Λιθογραφία (εικόνα) των Αγίων Κωνσταντίνου & Ελένης σε ξύλο σκαλιστό στο χέρι.

Ο Άγιος Κωνσταντίνος γεννήθηκε το 274 μ.Χ. και ήταν στρατιωτικός στο επάγγελμα. Διακρίθηκε για την ανδρεία του και ανήλθε πολύ γρήγορα στα ανώτατα αξιώματα. Με τη βοήθεια του Θεού νίκησε τους εχθρούς του και μετέφερε την πρωτεύουσα του Ρωμαϊκού κράτους στην Κωνσταντινούπολη. Απέστειλε την μητέρα του Ελένη στους Αγίους Τόπους για την εύρεση του Τιμίου Σταυρού. Ήταν ο πρώτος Ρωμαίος αυτοκράτορας που ασπάστηκε τον χριστιανισμό. Λίγο πριν πεθάνει βαπτίστηκε χριστιανός. Εκοιμήθη εν ειρήνη το 327 μ.Χ., σε ηλικία 63 ετών.

Η Αγία Ελένη, μητέρα του Αγίου Κωνσταντίνου, γεννήθηκε στο Δρέπανο της Μικράς Ασίας το 247 μ.Χ. Έμεινε στην ιστορία για την εύρεση του Τιμίου Σταυρού και για την ανοικοδόμηση πολλών χριστιανικών ναών. Διακρίθηκε επίσης για την μεγάλη φιλανθρωπική της δράση. Αφού ολοκλήρωσε την αποστολή της στα Ιεροσόλυμα, εγκαταστάθηκε στη Νικομήδεια, όπου απεβίωσε σε ηλικία 80 ετών.

Μία ωμοπλάτη του Αγίου Κωνσταντίνου βρίσκεται στη Μονή Κωνσταμονίτου Αγίου Όρους. Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Κωνσταντίνου βρίσκονται στη Μονή Κύκκου Κύπρου και στις Λαύρες Αγίας Τριάδος - Αγίου Σεργίου Μόσχας και Αγίου Αλεξάνδρου Νέβσκι Αγίας Πετρουπόλεως. Οι Άγιοι είναι πολιούχοι του Καστελόριζου και η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία τιμά τη μνήμη τους στις 21 Μαΐου εκάστου έτους.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος πλ. δ’.

Τοῦ Σταυροῦ σου τὸν τύπον ἐν οὐρανῷ θεασάμενος, καὶ ὡς ὁ Παῦλος τὴν κλῆσιν οὐκ ἐξ ἀνθρώπων δεξάμενος, ὁ ἐν βασιλεῦσιν, Ἀπόστολός σου Κύριε, Βασιλεύουσαν πόλιν τῇ χειρὶ σου παρέθετο· ἣν περίσωζε διὰ παντὸς ἐν εἰρήνη, πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, μόνε Φιλάνθρωπε.