Λιθογραφία (εικόνα) του Αγίου Μάμαντος παλαιωμένη σε ξύλο πεύκου με τρέσες.

Ο Άγιος Μάμας γεννήθηκε στη Γάγγρα της Παφλαγονίας το 260 μ.Χ. από χριστιανούς γονείς, το Θεόδοτο και τη Ρουφίνα. Όταν ήταν βρέφος ακόμα, έμεινε ορφανός και την ανατροφή του την ανέλαβε μία πλούσια χριστιανή γυναίκα. Σύμφωνα με την παράδοση ο Άγιος συνήθιζε να τη φωνάζει «μάμα» και γι'αυτό το λόγο ονομάστηκε Μάμας.

Σε ηλικία 15 χρόνων ο Μάμας συνελήφθη από τους ειδωλολάτρες επειδή ομολογούσε με σθένος την πίστη του στο Χριστό. Υποβλήθηκε σε φρικτά βασανιστήρια. Τον έριξαν σε αναμμένο καμίνι και έγινε βορά σε άγρια θηρία. Όμως ο Μάμας σώθηκε με θαυματουργικό τρόπο. Εντέλει οι εχθροί του αποφάσισαν να τον εκτελέσουν με τρίαινα και με αυτόν τον τρόπο ο Άγιος μαρτύρησε και παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο.

Ο Άγιος Μάμας θεωρείται προστάτης των βοσκών, διότι κατόρθωσε να δαμάσει όλα αυτά τα άγρια θηρία, αλλά και προστάτης των υιοθετημένων παιδιών, αφού και αυτός έμεινε ορφανός από βρέφος και υιοθετήθηκε. Είναι ο πολιούχος της Μόρφου Κύπρου και η μνήμη του τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 2 Σεπτεμβρίου εκάστου έτους.

Ἀπολυτίκιον

Ήχος γ'. Θείας πίστεως.

Θείον βλάστημα, Μαρτύρων πέλων, ηκολούθησας, ασχέτω πόθω, τοις ενθέοις αληθώς τούτων ίχνεσι και του Σωτήρος κηρύξας το όνομα, εθαυμαστώθης σοφέ δι' αθλήσεως. Μάμα ένδοξε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.