Λιθογραφία (εικόνα) του Αγίου Δονάτου, Επισκόπου Ευροίας Ηπείρου, παλαιωμένη σε ξύλο πεύκου με τρέσες.

Ο Άγιος Δονάτος έζησε στην ακριτική Θεσπρωτία την περίοδο 310-387 μ.Χ. και διετέλεσε Επίσκοπος Ευροίας, την εποχή που αυτοκράτορας του Βυζαντίου ήταν ο Μέγας Θεοδόσιος. Ανέπτυξε μεγάλη κοινωνική δράση υπέρ των φτωχών και των αδυνάτων και έγινε γνωστός για τα θαύματά του. Η φήμη των θαυμάτων του εξαπλώθηκε και έφτασε μέχρι την Κωνσταντινούπολη, με αποτέλεσμα ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος να τον καλέσει για να θεραπεύσει την κόρη του που έπασχε από δαιμόνιο.

Ο Άγιος Δονάτος μετά από βαθιά γεράματα εκοιμήθη περίπου το 388 μ.Χ. και ενταφιάσθηκε πλησίον του ναού στον Ομφάλιο Ηπείρου, σε τάφο που κατά την παράδοση είχε κατασκευάσει ο ίδιος. Τον Σεπτέμβριο του 2000 μέρος των λειψάνων του μεταφέρθηκε στον ομώνυμο Ιερό Ναό της Παραμυθίας, μετά από ενέργειες του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου και του Μητροπολίτη Παραμυθίας κ.κ. Τίτου. Η Εκκλησία εορτάζει την μνήμη του στις 30 Απριλίου εκάστου έτους.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.

Εὐροίας ποιμένα σε, καὶ τῆς Ἠπείρου πυρσόν, ἡ χάρις ἀνέδειξεν, ὡς Ἱεράρχην σοφόν, Δονᾶτε μακάριε· θαύμασι γὰρ ἐκλάμψας, καὶ λαμπρότητι βίου, νέμεις τοῖς σὲ τιμῶσι, πᾶσαν ἔνθεον δόσιν· διὸ τῇ προστασίᾳ σου, Πάτερ προστρέχομεν.