Ο Άγιος Ευγένιος έζησε στην Τραπεζούντα την εποχή των Ρωμαίων αυτοκρατόρων Διοκλητιανού και Μαξιμιανού. Όταν ξεκίνησε ο σκληρός διωγμός εναντίον των χριστιανών, ο Άγιος κρύφτηκε σε μία σπηλιά στο δάσος για να αποφύγει την σύλληψη. Ο Χριστός παρουσιάζεται στον Άγιο και τον παροτρύνει να φανερώσει τη πίστη του. Ο Ευγένιος τελικά συλλαμβάνεται και οδηγείται ενώπιον του Δούκα Λυσία.

Ο Άγιος, προσηλωμένος στη πίστη του, αρνείται να θυσιάσει στα είδωλα, με συνέπεια να υποστεί φρικτά βασανιστήρια και τελικά να σταυρωθεί. Με θαυματουργικό τρόπο ο Ευγένιος ελευθερώνεται από τον σταυρό και θεραπεύεται από τις πληγές του. Ο Λυσίας εξοργισμένος διατάσσει τελικά τον αποκεφαλισμό του. Μαζί με τον Άγιο βρήκαν μαρτυρικό θάνατο και οι συναθλητές του Ουαλεριανός, Κάνδιδος και Ακύλας. Η μνήμη του τιμάται στις 21 Ιανουαρίου εκάστου έτους.

Τὸν Εὐγένιον, καὶ συνάθλους τρεῖς ἅμα,

Δι’ εὐγένειαν ψυχικὴν κτείνει ξίφος.